The New Year That Never Came

Het overgrote deel van het Winterswijkse filmhuispubliek heeft de val van de Berlijnse Muur in november 1989 nog glashelder op het netvlies staan. Datzelfde geldt voor de ondergang van de Roemeense dictator Nicolae Ceaușescu eind december van hetzelfde jaar. Met The New Year That Never Came presenteert regisseur Bogdan Mureșanu (destijds zelf nog een tiener) zijn persoonlijke kijk op die chaotische decemberdagen van 1989.

De film volgt zes verschillende personages in de Roemeense hoofdstad Boekarest, elk met hun eigen gewone levens en dagelijkse beslommeringen, terwijl om hen heen steeds massalere protesten tegen het regime plaatsvinden. Zo zijn er twee jongens die het land willen ontvluchten door de Donau over te zwemmen. De vader van een van hen is een tv-regisseur die van hogerhand de opdracht krijgt om in allerijl een al opgenomen propagandistische Nieuwjaarsboodschap opnieuw op te nemen, omdat de actrice die de lofzang op Ceaușescu uitsprak zich eerder kritisch over hem heeft uitgelaten. En dat was niet bepaald verstandig in een maatschappij waarin de dictator in een groteske persoonsverheerlijking werd bejubeld als de 'Grote Leider' en 'Het Genie van de Karpaten'...

En dan is er nog de arbeider Gelu die in grote doodsangst probeert een reeds geposte brief van zijn zoontje aan de Kerstman te onderscheppen. Het kereltje heeft op zijn verlanglijstje namelijk ook de wens van zijn vader genoteerd: “de dood van Ome Nic”. En die Ome Nic is natuurlijk niemand minder dan Nicolae Ceaușescu zelf.

Al deze vaak spannende maar ook humorvolle, af en toe zelfs hilarische verhaallijnen in deze heerlijke mozaïekfilm komen prachtig samen in het fenomenale laatste half uur. Begeleid door Ravels Boléro werkt de film langzaam maar gestaag toe naar de onvermijdelijke climax: de fameuze toespraak van Ceaușescu vanaf het balkon van zijn megalomane paleis. Archiefbeelden van die toespraak worden fraai verwerkt in de film. Het blijkt een toespraak die tot grote verbijstering van Nicolae en zijn vrouw Elena doorbroken wordt door steeds luider klinkend boegeroep en fluitconcerten uit het publiek. Ceaușescus Nieuwjaar zou nooit meer komen.

VPRO Cinema (★★★★) 'Hilarisch historisch drama'
‍de Volkskrant (★★★★) 'Tragikomische ensemblefilm'
‍NRC (★★★★) 'Sterk komisch drama'
‍Het Parool 'Geen dijenkletsers maar wrange grapjes'
Trouw (★★★★): 'Wat zijn Roemeense filmmakers toch geweldige verhalenvertellers.'